πίδακας

πίδακας
ο / πῑδαξ, ΝΑ
νεοελλ.
1. φυσική πηγή που εξακοντίζει προς τα πάνω το νερό εξαιτίας τής πιέσεως
2. τεχνητή πηγή που με ειδική συσκευή εκτοξεύει το νερό προς τα πάνω και έτσι δημιουργεί διάφορα σχήματα που χρωματίζονται φαντασμαγορικά με ειδικές εγκαταστάσεις φωτισμού, και κατασκευάζεται σε πλατείες, κήπους και άλλους χώρους ως διακοσμητικό στοιχείο κν. σιντριβάνι
αρχ.
πηγή που αναβρύζει νερό («ἀνέρπει πίδακος ἐξ ἱερῆς ὀλίγη λιβάς», Καλλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Λ. άγνωστης ετυμολ., που εμφανίζει το επίθημα -αξ, το οποίο απαντά και σε άλλους τεχνικούς όρους (πρβλ. όμφ-αξ). Οι τ. πιδῶ, πιδήεις μορφολογικώς θα μάς οδηγούσαν σε ένα αμάρτυρο όνομα *πίδη ή *πῖδος, ενώ το ρ. πιδ-ύω σε ένα όνομα *πῖδυς. Η λ. πῖδαξ συνδέεται πιθ. με τον τ. πῖσος*, ενώ, αντιθέτως, δεν θεωρείται πιθανή η σύνδεσή της με τους τ. πῖαρ* ή πίτυς*. Επίσης, η σύνδεση τού πῖδαξ με αρχ. νορβ. feitr «παχύς», fita «παχιά» προσκρούει σε δυσχέρειες τόσο μορφολογικές όσο και σημασιολογικές].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • πίδακας — ο 1. πηγή που πετά ψηλά το νερό. 2. τεχνητή συσκευή που τινάζει το νερό, αλλιώς αναβρυτήρι …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • πίδακας — πί̱δακας , πῖδαξ spring fem acc pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • υδροστρόβιλοι — Εκμεταλλεύονται την ενέργεια των υδατοπτώσεων για να δώσουν μηχανική ενέργεια. Αποτελούνται από δύο βασικά όργανα: τον διανομέα (σταθερό) και το στροφέα (κινητό). Οι υδροστρόβιλοι κατατάσσονται με διάφορα κριτήρια, από τα οποία το σημαντικότερο… …   Dictionary of Greek

  • σιντριβάνι — Λέξη τουρκικής προέλευσης, που σημαίνει πηγή ή συσκευή απ’ όπου εκτοξεύεται με δύναμη νερό προς τα πάνω. Λέγεται και πίδακας και αναβρυτήριο. Η δύναμη με την οποία εκτοξεύεται το νερό προς τα πάνω οφείλεται στο ότι το νερό κατεβαίνει ως το σ. από …   Dictionary of Greek

  • αναβάλλουσα — η και ανεβάλλουσα (μτχ. τού αρχ. ἀναβάλλω ως ουσ.) πηγή από την οποία αναβλύζει το νερό σαν πίδακας. [ΕΤΥΜΟΛ. Ουσιαστικοποιημένη μτχ. ενεστ. τού αρχ. ρ. ἀναβάλλω «κάνω να πεταχτεί νερό ψηλά με ορμή»] …   Dictionary of Greek

  • αναβρυτήρας — ο πίδακας, συντριβάνι. [ΕΤΥΜΟΛ. < αναβρύω. ΠΑΡ. αναβρυτήριος] …   Dictionary of Greek

  • επιβλυγμός — ἐπιβλυγμός, ο (Α) πίδακας νερού …   Dictionary of Greek

  • πιδάκιον — τὸ, Α [πίδαξ, κος] μικρός πίδακας, μικρή πηγή …   Dictionary of Greek

  • πιδήεις — εσσα, εν, Α (επικ. τ.) αυτός που έχει αφθονία πηγών («Ἴδης ἐν κορυφῇσι καθέζειν πιδηέσσης», Ομ. Ιλ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < πῖδαξ + κατάλ. ήεις μέσω αμάρτυρου *πίδη ή *πῖδος (βλ. πίδακας)] …   Dictionary of Greek

  • πιδακίζω — Ν [πίδακας] αναβλύζω …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”